Wednesday, July 30, 2025

ပတ်ဝန်းကျင်ဒီဇိုင်းနဲ့ ရာဇဝတ်မှုကာကွယ်ခြင်း (Crime Prevention Through Environmental Design - CPTED)

 


ဒီတစ်ခေါက်မှာတော့ "ပတ်ဝန်းကျင်ကို စနစ်တကျဒီဇိုင်းဆွဲပြီး ရာဇဝတ်မှုတွေကို ဘယ်လိုလျှော့ချမလဲ" ဆိုတဲ့ အကြောင်းလေးကို ပြောပြချင်ပါတယ်။ အိမ်၊ ရုံး၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း သို့မဟုတ် ရပ်ကွက်တစ်ခုလုံးကို ပိုပြီးလုံခြုံစေဖို့ CPTED နည်းလမ်းတွေက အထောက်အကူဖြစ်စေမှာပါ။  

 

CPTED ဆိုတာဘာလဲ?  

CPTED ရဲ့ အခြေခံသဘောတရားက "ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဒီဇိုင်းဆွဲပုံနဲ့ ရာဇဝတ်မှုကို တားဆီးနိုင်တယ်" ဆိုတာပါပဲ။ ရိုးရိုးလေးပြောရရင် –  

- မကောင်းတဲ့သူတွေ ဝင်ချင်မဝင်ချင် အာရုံစိုက်စရာဖြစ်အောင် လုပ်ထားမယ်။  

- မလိုလားအပ်တဲ့သူတွေ ဝင်လာရင် ချက်ချင်းသိအောင် စီစဉ်ထားမယ်။  

- ရာဇဝတ်သားတွေ အကာအကွယ်ယူဖို့ နေရာမရှိအောင် ဖန်တီးထားမယ်။  

CPTED အဓိက အချက် (၄) ချက်

၁) သဘာဝကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်မှု (Natural Surveillance)

- မြင်ကွင်းကျယ်ပြီး အလင်းရောင်ကောင်းကောင်းရတဲ့ နေရာတွေမှာ ရာဇဝတ်သားတွေ ဝင်ရောက်ရဲတာ နည်းပါတယ်။  

- ဥပမာ:  

  - ခြံစည်းရိုးတွေကို မြင့်မြင့်ကြီးမထားဘဲ ဖွင့်ထားပါ။  

  - အိမ်ရှေ့မီးလင်းပါစေ၊ ချုံတွေမပိတ်ပါစေနဲ့။  

 

 (၂) နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ခြင်း (Territorial Reinforcement)

- ကိုယ့်နေရာကို ပိုင်တယ်ဆိုတဲ့အသွင်ဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ထားပါ။  

- ဥပမာ:  

  - အိမ်ရှေ့မှာ ပန်းအိုး၊ လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်လေးတွေ ထားပါ။  

  - လူစိမ်းတွေဝင်လာရင် သိသာစေမယ့် ဒီဇိုင်းဖန်တီးပါ။  

 

 (၃) သဘာဝထိန်းချုပ်မှု (Natural Access Control)

- လူစိမ်းတွေ မလိုအပ်ဘဲ မဝင်နိုင်အောင် လမ်းကြောင်းထိန်းပါ။  

- ဥပမာ:  

  - အိမ်တိုင်းဝင်ပေါက်က တစ်နေရာတည်းမှာပဲ ရှိပါစေ။  

  - ခြံဝင်းထဲကို တိုက်ရိုက်မဝင်နိုင်အောင် အတားအဆီးလေးတွေ ထားပါ။  

 

(၄) နေရာတိုင်းကို ထိန်းသိမ်းခြင်း (Maintenance) 

- ပျက်စီးနေတဲ့နေရာ၊ မှောင်နေတဲ့နေရာတွေက ရာဇဝတ်သားတွေကို ဆွဲဆောင်ပါတယ်။  

- ဥပမာ:  

  - မီးလုံးပျက်နေရင် အမြန်လဲပါ။  

  - ခြံထဲက အမှိုက်နဲ့ ချုံတွေကို ရှင်းလင်းထားပါ။  

 

 

ဒီလိုလုပ်ကြည့်ရအောင်!

- အိမ်နဲ့ခြံဝင်းကို လူတိုင်းမြင်နိုင်အောင် ဖွင့်ထားပါ။  

- ညဘက်အလင်းရောင်ကောင်းအောင် မီးချောင်းလေးတွေ တပ်ဆင်ထားပါ။  

- လူစိမ်းတွေ ဝင်လာရင် သတိထားမိအောင် သတိပေးဆိုင်းဘုတ်ကပ်ထားပါ။  (ဥပမာ၊ ဤနေရာတွင် CCTV တပ်ဆင်ထားသည်။)

 

ဒီနည်းလေးတွေက ရိုးရှင်းပေမယ့် ရာဇဝတ်မှုကို အများကြီးလျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရပ်ကွက်၊ ကိုယ့်အိမ်ကို ပိုပြီးလုံခြုံအောင် ဒီအချက်လေးတွေနဲ့ စတင်လိုက်ကြရအောင်!  

MTZO


No comments:

Post a Comment