Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) ကို Interior Design တွင် အသုံးပြုပုံ

 

Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) သည် ပတ်ဝန်းကျင်ဒီဇိုင်းမှတစ်ဆင့် ရာဇဝတ်မှုများကို ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ဒီဇိုင်းချဉ်းကပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤနည်းစနစ်ကို အဆောက်အဦများ၊ အများပြည်သူနေရာများနှင့် လူနေရပ်ကွက်များတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိသော်လည်း Interior Design တွင်လည်း ထိရောက်စွာ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုနိုင်သည်။ CPTED ၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ လုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်ရန်၊ ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန်နှင့် နေထိုင်သူများ သို့မဟုတ် အသုံးပြုသူများအတွက် သက်တောင့်သက်သာရှိသော ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖန်တီးပေးရန်ဖြစ်သည်။ ဤဆောင်းပါးတွင် CPTED ၏ အခြေခံမူများနှင့် ၎င်းတို့ကို Interior Design တွင် မည်ကဲ့သို့ အသုံးချနိုင်သည်ကို ဆွေးနွေးထားသည်။

CPTED ၏ အဓိကမူများ

CPTED တွင် အဓိကမူလေးခုရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ-

1. Natural Surveillance (သဘာဝစောင့်ကြည့်မှု): နေရာတစ်ခုကို အလွယ်တကူ စောင့်ကြည့်နိုင်ရန် ဒီဇိုင်းပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

2. Access Control (ဝင်ရောက်မှုထိန်းချုပ်ခြင်း): ခွင့်ပြုချက်မရှိသူများ၏ ဝင်ရောက်မှုကို ကန့်သတ်ရန် ဒီဇိုင်းပြုလုပ်ထားခြင်း။

3. Territorial Reinforcement (နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုသတ်မှတ်ခြင်း): နေရာတစ်ခုအား ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် တာဝန်ယူမှုကို ဖော်ပြသည့်ပုံစံဖြင့် ဒီဇိုင်းပြုလုပ်ခြင်း။

4. Maintenance and Management (ထိန်းသိမ်းမှုနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှု): နေရာတစ်ခုအား ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းထားရန်နှင့် စီမံခန့်ခွဲရန်။

Interior Design တွင် CPTED အသုံးချပုံ

Interior Design တွင် CPTED မူများကို အောက်ပါနည်းလမ်းများဖြင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုနိုင်သည်-

1. Natural Surveillance

အိမ်တွင်းနေရာများတွင် မြင်ကွင်းဖွင့်ဟထားသော ဒီဇိုင်းများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် သဘာဝစောင့်ကြည့်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်သည်။ ဥပမာ-

- ဖန်သားပြင်များ သို့မဟုတ် ပြတင်းပေါက်များအသုံးပြုခြင်း: အခန်းများအကြား ဖန်သားနံရံများ သို့မဟုတ် ပြတင်းပေါက်များထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် မြင်ကွင်းကို ကျယ်ပြန့်စေပြီး ဝှက်ထားနိုင်သည့်နေရာများကို လျှော့ချနိုင်သည်။

- အလင်းရောင်ဒီဇိုင်း: အလင်းရောင်ကောင်းမွန်စွာ ထည့်သွင်းထားသော နေရာများသည် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးသည်။ ဥပမာ၊ အများသုံးနေရာများတွင် LED မီးများ သို့မဟုတ် အာရုံခံမီးများကို အသုံးပြုနိုင်သည်။

- ဖွင့်လှစ်ထားသော အခန်းပုံစံ: ဧည့်ခန်း၊ မီးဖိုချောင်နှင့် ထမင်းစားခန်းတို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည့် open-plan layout များသည် မြင်ကွင်းကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စေပြီး စောင့်ကြည့်မှုကို လွယ်ကူစေသည်။

2. Access Control

ဝင်ရောက်မှုထိန်းချုပ်ခြင်းသည် လုံခြုံရေးအတွက် အဓိကကျသည်။ Interior Design တွင် အောက်ပါနည်းများဖြင့် ထိန်းချုပ်နိုင်သည်-

- ခိုင်မာသောတံခါးနှင့် သော့ခလောက်များ: အဓိကဝင်ပေါက်များတွင် လုံခြုံမှုမြင့်မားသော သော့ခလောက်များ (ဥပမာ- smart locks) ထည့်သွင်းအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ခွင့်ပြုချက်မရှိသူများ၏ ဝင်ရောက်မှုကို ကန့်သတ်နိုင်သည်။

- ဇုန်ခွဲခြားမှု: အများသုံးနေရာများ (ဧည့်ခန်း) နှင့် သီးသန့်နေရာများ (အိပ်ခန်း) ကို ဒီဇိုင်းဖြင့် ခွဲခြားထားခြင်းဖြင့် ဝင်ရောက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည်။ ဥပမာ၊ သီးသန့်နေရာများသို့သွားရာလမ်းကို တံခါးများ သို့မဟုတ် သော့ခလောက်များဖြင့် ကာကွယ်ထားနိုင်သည်။

- လုံခြုံရေးစနစ်များပေါင်းစပ်ခြင်း: လှုပ်ရှားမှုအာရုံခံကိရိယာများ၊ ကင်မရာများ သို့မဟုတ် အချက်ပေးစနစ်များကို အခန်းဒီဇိုင်းတွင် ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းနိုင်သည်။

3. Territorial Reinforcement

ပိုင်ဆိုင်မှုကို ဖော်ပြသည့် ဒီဇိုင်းများသည် နေရာတစ်ခုအား ပိုင်ရှင်များနှင့် ဆက်စပ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

- ပုဂ္ဂိုလိကဆန်သော ဒီဇိုင်း Element များ: ဥပမာ၊ ဝင်ပေါက်တွင် ပိုင်ရှင်၏အမည် သို့မဟုတ် မိသားစုသင်္ကေတများထည့်သွင်းခြင်း၊ အိမ်နံပါတ်များကို ထင်ရှားစွာ ပြသထားခြင်းဖြင့် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို ဖော်ပြသည်။

- အမှတ်အသားဖြစ်စေသော အလှဆင်မှုများ: နံရံများပေါ်တွင် ပုဂ္ဂိုလိကဓာတ်ပုံများ၊ အနုပညာလက်ရာများ သို့မဟုတ် ပိုင်ရှင်၏စိတ်ဝင်စားမှုကို ထင်ဟပ်စေသော အလှဆင်ပစ္စည်းများထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် နေရာတစ်ခုအား ပိုင်ဆိုင်မှုကို ပိုမိုသိသာစေသည်။

4. Maintenance and Management

ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းထားသော အတွင်းပိုင်းဒီဇိုင်းသည် လုံခြုံရေးကို မြှင့်တင်ပေးသည်။

- သန့်ရှင်းပြီး စနစ်တကျထားရှိခြင်း: ရှုပ်ပွနေသော သို့မဟုတ် ပြုပြင်မထားသည့်နေရာများသည် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။ ထို့ကြောင့် အခန်းများကို သန့်ရှင်းသပ်ရပ်စွာ ထိန်းသိမ်းထားရန် လိုအပ်သည်။

- ပုံမှန်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှု: ကျိုးပျက်နေသော မီးများ၊ တံခါးများ သို့မဟုတ် ပြတင်းပေါက်များကို ချက်ချင်းပြုပြင်ခြင်းဖြင့် လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်သည်။

CPTED နှင့် Interior Design ၏ အကျိုးကျေးဇူးများ

- လုံခြုံရေးမြှင့်တင်မှု: CPTED မူများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် အိမ်တွင်းနေရာများတွင် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည်။

- သက်တောင့်သက်သာဖြစ်မှု: လုံခြုံမှုမြင့်မားသော နေရာများသည် နေထိုင်သူများအား စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အေးချမ်းမှုကို ပေးစွမ်းသည်။

- အလှအပဆိုင်ရာ မြှင့်တင်မှု: CPTED သည် လုံခြုံရေးကိုသာမက နေရာတစ်ခု၏ အလှအပကိုလည်း ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်သည်။

လက်တွေ့အသုံးချမှု ဥပမာများ

- လူနေအိမ်များ: အိမ်တွင်းနေရာများတွင် ဖန်သားပြတင်းပေါက်များ၊ အလင်းရောင်ကောင်းမွန်မှုနှင့် smart security systems များထည့်သွင်းခြင်း။

- ရုံးခန်းများ: ဝင်ပေါက်များတွင် access card စနစ်များနှင့် open-plan ဒီဇိုင်းများအသုံးပြုခြင်း။

- စီးပွားရေးနေရာများ: ဆိုင်များတွင် CCTV ကင်မရာများနှင့် ဖောက်ထွင်းမြင်နိုင်သော ပြတင်းပေါက်များ ထည့်သွင်းခြင်း။

CPTED သည် Interior Design တွင် လုံခြုံရေးနှင့် အလှအပအား ပေါင်းစပ်ဖန်တီးရာတွင် ထိရောက်သောနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ သဘာဝစောင့်ကြည့်မှု၊ ဝင်ရောက်မှုထိန်းချုပ်ခြင်း၊ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုသတ်မှတ်ခြင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းမှုတို့ကို ဒီဇိုင်းတွင် ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရင်း သက်တောင့်သက်သာရှိပြီး ဆွဲဆောင်မှုရှိသော နေရာများကို ဖန်တီးနိုင်သည်။ Interior Designer များအနေဖြင့် CPTED မူများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် လုံခြုံရေးနှင့် အလှအပအား ဟန်ချက်ညီစွာ ဖန်တီးပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

MTZO