ဒီတစ်မိုးကုန်ရင်
ငါတို့ အိမ်ခေါင်မိုး
အသစ်လဲနိုင်တော့မှာပါ
ညီမလေးရယ်...။
ဆွေးနေတဲ့
တိုင်တွေရော
ကြမ်းခင်းတွေရော
ဆင့်တွေ
ယက္မတွေ
ခါးပန်းတွေ
အစအဆုံး
ခြေဆုံးခေါင်းဆုံး
သနပ်ခါးဖုံးရအုန်းမယ့်
အမာရွတ်တွေလေ...။
ဥရူ၊ ကြငှာန်း
ညောင်ရန်း၊ သပြေ
ရဝေ၊ ဂုပ္ဖီး
အစဉ်အတိုင်း
ပြန်စိုက်ကြဖို့ကတော့
တိုင်အဆွေးတွေ
အရင်ဖယ်ရအုန်းမှာပေါ့
ညီမလေးရယ်...။
ဒီတစ်မိုးကုန်ရင်လေ
ရှိသမျှ
သစ်ဝါးတွေ
စုစည်း
ငါတို့တွေ
အိမ်အသစ်ကြီး
အပြီးဆောက်ကြမယ်လေ...။
အခုတော့
အိမ်ထဲနေရင်း
ကိုယ့်အိမ်အစစ်ကို
ကိုယ်လွမ်းနေသေးတာပဲ...။
အဖေ
အမေတို့
မရှိတော့ကတည်းကပေါ့...။
"အိမ်လေး" ကဗျာမှာ မြန်မာ့ရိုးရာအိမ်တစ်လုံးရဲ့ ပုံရိပ်ကို ထင်ဟပ်ပြီး၊ အိမ်ရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်မွမ်းမံမှုတွေနဲ့အတူ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လွမ်းဆွတ်မှုတွေကို ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီကဗျာကို အခြေခံပြီး မြန်မာ့အိမ်ဆောက်အတတ်ပညာနဲ့ ဒီဇိုင်နာတစ်ဦးရဲ့ ဒီဇိုင်းပိုင်းဆိုင်ရာ အမြင်နဲ့ ခံယူချက်တွေကို ပေါင်းစပ်ကာ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် ရေးသားတင်ပြလိုက်ပါတယ်။
အိမ်ဆိုတာ လူတွေအတွက် ခိုလှုံရာတစ်ခုတင်မကဘဲ စိတ်ဝိညာဉ်ရဲ့ အနားယူရာ၊ မိသားစုရဲ့ နွေးထွေးမှု၊ အမှတ်တရတွေ ပေါင်းဆုံရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရိုးရာ အိမ်ဆောက်အတတ်ပညာဟာ နှစ်ပေါင်းထောင်ချီကြာမြင့်ခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ လိုက်လျောညီထွေစွာ တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဗိသုကာလက်ရာတွေ အများကြီးကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ "အိမ်လေး" ကဗျာမှာ ဖော်ပြထားတဲ့အတိုင်း၊ အိမ်ဟောင်းတစ်လုံးကို ပြန်လည်မွမ်းမံတာဟာ ရိုးရှင်းတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခု မဟုတ်ဘဲ၊ အဲဒီအိမ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ သမိုင်းကြောင်း၊ ခံစားချက်နဲ့ အမှတ်တရတွေကိုပါ ပြန်လည်အသက်သွင်းတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။မြန်မာ့အိမ်ဆောက်အတတ်ပညာရဲ့ အခြေခံမူများမြန်မာ့ရိုးရာအိမ်ဆောက်အတတ်ပညာဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို အခြေခံပြီး ဒေသတွင်းမှာ ပေါများတဲ့ သစ်နဲ့ ဝါးတွေကို အဓိက အသုံးပြုပါတယ်။ ရာသီဥတုနဲ့ ကိုက်ညီစေဖို့ အိမ်ခေါင်မိုးကို မိုးဒဏ်လေဒဏ်ခံနိုင်အောင် မြင့်မားစွာ မိုးထားပြီး၊ အိမ်အောက်ခြေကို မြေကြီးကနေ ခွာပြီး ဆောက်လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာဟာ ရေကြီးရေလျှံမှုနဲ့ အင်းဆက်ပိုးမွှားဒဏ်ကနေ ကာကွယ်ဖို့ပါ။ အိမ်ရဲ့ အခန်းအပြင်အဆင်နဲ့ တိုင်တွေရဲ့ နေရာချထားမှုဟာလည်း ရှေးဟောင်းဗေဒင်နဲ့ မြန်မာ့ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတတ်ပါတယ်။ အယူတော်လို့ခေါ်တဲ့ အတိတ်၊ နိမိတ်၊ တဘောင် စတာတွေကို အယူကောက်ပြီး ဟောကြားတဲ့ပညာဟာ နယ်ပယ်အသီးသီးမှာ ဝင်ဆံ့သလို အိမ်ဆောက်အတတ်ပညာမှာလည်း အဓိကကျပါတယ်။
ကဗျာထဲမှာ "တိုင်တွေရော၊ ကြမ်းခင်းတွေရော၊ ဆင့်တွေ၊ ယက်မတွေ၊ ခါးပန်းတွေ" လို့ ဖော်ပြထားတာတွေဟာ မြန်မာ့အိမ်ဆောက်ရာမှာ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေပါ။ တိုင် ဟာ အိမ်ရဲ့အခြေခံအဆောက်အအုံဖြစ်ပြီး၊ ယက်မ (beam) တွေက တိုင်တွေကို ဆက်သွယ်ပေးကာ အိမ်ရဲ့ဝန်ကို ထမ်းထားပါတယ်။ ဆင့် တွေက ကြမ်းခင်းအောက်ခံ အတားတွေဖြစ်ပြီး၊ ခါးပန်း တွေက နံရံအောက်ခြေ သစ်သားပြားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။အထူးသဖြင့် ကဗျာမှာ ပါဝင်တဲ့ "ဥရူတိုင်၊ ကြငှန်းတိုင်၊ ညောင်ရန်းတိုင်၊ သပြေတိုင်၊ ရဝေတိုင်၊ ဂုပ္ဖီးတိုင်" တို့ဟာ မြန်မာ့ရိုးရာအိမ်ဆောက်အတတ်ပညာမှာ အသုံးပြုတဲ့ အိမ်ရဲ့ အဓိက ပင်မတိုင်ကြီး (၆) တိုင်ရဲ့ အခေါ်အဝေါ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတိုင်တွေရဲ့ နေရာချထားမှုနဲ့ အမည်နာမတွေဟာ မြန်မာ့ရိုးရာအယူအဆတွေ၊ ကျက်သရေမင်္ဂလာတွေနဲ့ နက်ရှိုင်းစွာ ဆက်စပ်နေပါတယ်။မြန်မာ့ရိုးရာအိမ်ဆောက်နည်းမှာ တိုင်ခြောက်လုံးရဲ့ နေရာချထားပုံကို မှတ်သားလွယ်စေဖို့အတွက် "ဥရူကြငှန်း ရှေ့ကတန်း၊
ညောင်ရန်း ရဝေ အလယ်နေ၊
သပြေဂုပ္ဖီး နောက်ကဆီး" ဆိုတဲ့ ကဗျာလေးနဲ့ သင်ကြားခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီကဗျာလေးက တိုင်တွေရဲ့ အစဉ်အလိုက်နေရာယူပုံကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြပါတယ်။
ဥရူတိုင် - တစ်အိမ်လုံးကို ဦးစီးရတဲ့ ကျက်သရေအရှိဆုံးတိုင် ဖြစ်ပြီး၊ 'ရှေ့တန်း' မှာ တည်ရှိပါတယ်။ကြငှန်းတိုင် - ဂုဏ်သရေရှိ ဧည့်သည်၊ ရဟန်းသံဃာ၊ သူတော်ကောင်းဆရာသမားတွေနဲ့ တန်ခိုးကြီးနတ်ဝိဇ္ဇာဓိုရ်တွေ ကျောမှီရာ၊ ကြွရောက်ကွန်းခိုရာတိုင်ဖြစ်ပြီး 'ရှေ့တန်း' မှာ တည်ရှိပါတယ်။ညောင်ရန်းတိုင် - ခေါင်းပေါင်း၊ ပဝါ၊ စိတ်ပုတီး၊ ဇာတာခြင်း၊ လွယ်အိတ် စတာတွေ ချိတ်ဆွဲရာဖြစ်ပြီး ကိုယ်စောင့်နတ်၊ မိမိကို စောင့်ရှောက်တဲ့ ပရလောကက ဆွေမျိုး၊ အမိအဘနဲ့ ဆရာသမားတွေရဲ့ ဝိညာဉ်တွေ ကွန်းခိုရာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိပ်မက်၊ အတိတ်နိမိတ်၊ အသိပေးတာတွေ ပြုလုပ်လေ့ရှိတယ်လို့ ယုံကြည်ကြပြီး 'အလယ်တန်း' မှာ တည်ရှိပါတယ်။ရဝေတိုင် - ဇနီးနဲ့ သမီးတွေရဲ့ အဝတ်အစား၊ လက်ဝတ်တန်ဆာတွေ သိမ်းဆည်းရာဖြစ်ပြီး ငွေကြေးရတနာတွေကို စီးပွားစောင့်ကြပ်သူတွေ ကွန်းခိုရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတိုင်လည်း 'အလယ်တန်း' မှာ တည်ရှိပါတယ်။သပြေတိုင် - အန္တရာယ်တွန်းလှန်နိုင်တာ၊ စီးပွားကောင်းတာတို့နဲ့ ဆက်စပ်ပါတယ်။ ထိုးကွင်းမင်ကြောင်၊ အောင်သိဒ္ဓိ၊ ပီယသိဒ္ဓိ စတာတွေ ဆေးအင်းထိုးတဲ့အခါ ဒီတိုင်ကို မှီပြီးထိုးရတယ်လို့ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ ဘေးအန္တရာယ် ကာကွယ်တဲ့ နတ်တွေ ကွန်းခိုရာလည်းဖြစ်ပြီး 'နောက်တန်း' မှာ တည်ရှိပါတယ်။ဂုပ္ဖီးတိုင် (ကုမ္ဘီတိုင်) - ဒီတိုင်ဟာ အမင်္ဂလာတိုင် ဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးတုန်းက မသဒ္ဓါသူ၊ ခိုးစားသူတွေကို ဂုတ်ဖီးစာလို့ ဆဲရေးတိုင်းထွာလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီတိုင်မှာ ဆံပင်ဖားလျားချပြီး၊ အပူသည်သဖွယ် ထမင်းမစားကောင်းဘူး လို့ ဆိုပါတယ်။ ပယောဂကုတာ၊ တန်ပြန်ဆေးတိုက်ကျွေးတာ၊ ပယောဂစက်ဖြတ်တာတွေကို ဒီတိုင်မှာ ပြုလုပ်ကြပြီး နတ်စိမ်း၊ နတ်ဆိုးတွေ ကွန်းခိုရာလို့ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ ဤတိုင်လည်း 'နောက်တန်း' မှာ တည်ရှိပါတယ်။ဒီတော့ကာ တိုင်တွေရဲ့ အမည်၊ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နေရာချထားမှုတွေဟာ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ဝိညာဉ်ရေးရာရှုထောင့်တွေကို ထင်ဟပ်စေပြီး၊ အိမ်ဆောက်အတတ်ပညာဟာ ရိုးရှင်းတဲ့ပုံစံတည်ဆောက်မှုသက်သက် မဟုတ်ဘဲ၊ နက်ရှိုင်းတဲ့ ယုံကြည်မှုတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေကြောင်းပြသပါတယ်။ ဒီအစိတ်အပိုင်းတွေဟာ အိမ်တစ်လုံးရဲ့ ခိုင်ခံ့မှုကို ဖော်ပြရုံသာမက၊ မြန်မာ့ဗိသုကာလက်ရာရဲ့ အလှအပနဲ့ ဝိညာဉ်ရေးရာ တန်ဖိုးကိုပါ ပေါ်လွင်စေပါတယ်။အချုပ်အားဖြင့် အိမ်တစ်လုံးကို တည်ဆောက်တယ်ဆိုတာ သစ်နဲ့ဝါးတွေ စုစည်းပြီး အဆောက်အအုံတစ်ခု ဖန်တီးတာထက် ပိုပါတယ်။ ဒါဟာ မိသားစုရဲ့ အမွေအနှစ်၊ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းတွေနဲ့ ဝိညာဉ်ရေးရာတန်ဖိုးတွေကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆွေးမြေ့နေတဲ့ တိုင်အိုတွေကို အစားထိုးပြီး အိမ်ခေါင်မိုးအသစ်လဲလှယ်ခြင်းဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်မွမ်းမံမှုမျှသာမကဘဲ၊ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်တဲ့ မိဘတွေရဲ့ အမှတ်တရတွေနဲ့ မိသားစုရဲ့နွေးထွေးမှုကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခြင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရိုးရာအိမ်ဆောက်အတတ်ပညာဟာ ခေတ်မီတဲ့ ဒီဇိုင်းတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး ပိုမိုခေတ်မီဆန်းသစ်တဲ့ ဗိသုကာလက်ရာတွေကို ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်တဲ့ ရိုးရာအခြေခံမူတွေနဲ့ ယုံကြည်မှုတွေကိုတော့ မမေ့မလျော့ ထိန်းသိမ်းသွားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အိမ်ဆိုတာ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်းတစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘဲ၊ သမိုင်း၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ အမှတ်တရတွေ စုဝေးရာ နှလုံးသားတစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို "အိမ်လေး" ကဗျာလေးဖြင့် ပြန်လည်သတိပေးရင်း ရိုးရာ အိမ်ဆောက်ခြင်း အသိပညာကို ဗဟုသုတ အနေနှင့် မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ်။
MTZO
No comments:
Post a Comment