“အထူအပါး နားမလည်ခြင်း"















စိတ်ကူးနှင့်ဆန္ဒ ဟင်းလင်းပြင်အတွက် ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အတွေးအမြင်၊ အသိ၊ အယူအဆ၊ တန်ဖိုးထားမှု၊ နားလည်မှု၊ ယုံကြည်မှု၊ လက်ခံလိုက်မှု၊ အသုံးချမှု၊ လွင့်မြောမှု၊ အိပ်မက်ဆန်မှု၊ ထိတွေ့မှု စတဲ့ မနောဝိဉာဉ်မှာ ဖြစ်ပေါ်လာမိတဲ့ စိတ်ခံစားမှုတွေ အားလုံးအတွက် ဒီနေရာလေးမှာ အဖြေရှာကြည့်ချင်မိလို့....
“အထူအပါး နားမလည်ခြင်း"
စတိုးဆိုင်တစ်ခုဝင်လိုက်တိုင်း
သင်သည် ဒီဇိုင်း၏မမြင်ရသောစွမ်းအားတစ်ရပ်အား ခံစားနေရပြီဖြစ်သည်။
သင်မသိလိုက်ခင်မှာပင် စတိုးဆိုင်ဒီဇိုင်းသည် သင့်ခြေလှမ်းများကို
လမ်းကြောင်းရှာပေးကာ၊ သင့်မျက်စိကို ဆွဲဆောင်ပြီး၊ သင့်လက်ကို ပစ္စည်းတစ်ခုခုကို
ယူရန် တွန်းအားပေးနေပါသည်။ ဤဆောင်းပါးတွင် စီးပွားရေးလောကတွင် ဝယ်ယူမှုဆိုင်ရာ
စိတ်ပညာကို စတိုးဆိုင်ဒီဇိုင်းဖြင့် မည်သို့ထိန်းချုပ်ရမည်နည်းဆိုသည်ကို
စူးစမ်းလေ့လာသွားပါမည်။
၁။ ဝယ်ယူမှုစိတ်ပညာ၏
အခြေခံများ
ဝယ်ယူမှုဆိုင်ရာ
ဆုံးဖြတ်ချက်အများစုသည် ယုတ္တိတန်မှုထက် စိတ်ခံစားမှုနှင့်
မသိစိတ်တုံ့ပြန်မှုများမှ ပေါ်ထွက်လာတတ်ပါသည်။ စတိုးဆိုင်ဒီဇိုင်းပညာရှင်များသည်
ဤသဘောတရားကို နားလည်ကာ ဖောက်သည်များ၏ အပြုအမူကို လွှမ်းမိုးရန် နည်းလမ်းများကို
အသုံးပြုကြပါသည်။
၂။ စတိုးဆိုင်အလိုက်
ဝယ်ယူမှုအပြုအမူကို လွှမ်းမိုးနည်းများ
(က) လမ်းကြောင်းညွှန်ခြင်း (Wayfinding)
· ခရီးဆောင်ဝင်ပေါက်
(Decompression
Zone): စတိုးဆိုင်ဝင်ပေါက်အပြင်ဘက်တွင်
နေရာလွတ်တစ်ခုထားရှိခြင်းဖြင့် ဖောက်သည်များအား စတိုးဆိုင်အတွင်းသို့
စိတ်ပိုင်းဖြတ်ပြောင်းလဲနိုင်ရန် အချိန်ပေးပါသည်။
· လမ်းကြောင်းအမြင် (The Path): ဖောက်သည်များအား ညာဘက်သို့ ဦးတည်စေသော သဘာဝအလျောက်
လမ်းကြောင်းဖြင့် ဒီဇိုင်းဆွဲထားခြင်းဖြင့် စတိုးဆိုင်တစ်ခုလုံးကို
လှည့်ပတ်ကြည့်ရှုစေပါသည်။
(ခ) ထုတ်ကုန်တည်နေရာ ဗျူဟာ
· မျက်စိအမြင်အာရုံအဆင့် (Eye-Level
is Buy-Level): အရေးပါသောထုတ်ကုန်များကို
မျက်စိအမြင်အာရုံအဆင့်တွင် ထားရှိခြင်းဖြင့် မြင်တွေ့နိုင်မှုကို
မြှင့်တင်ပေးပါသည်။
· ဖောက်သည်စောင့်ဆိုင်းရာနေရာ (Checkout
Queue Strategy): ငွေရှင်းကောင်တာနားတွင် impulse buying ကိုဖြစ်စေသော သေးငယ်သည့်ထုတ်ကုန်များ (သွားတိုက်ဆေး၊
သကြားလုံး၊ မဂ္ဂဇင်းများ) ထားရှိခြင်းဖြင့် နောက်ဆုံးထိ ရောင်းချနိုင်မှုကို
မြှင့်တင်ပေးပါသည်။
(ဂ) အရောင်အသုံးပြုမှုဗျူဟာ
· စိတ်ခံစားမှုကိုလှုံ့ဆော်သောအရောင်များ: အနီရောင်သည် စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့်
အရေးတကြီးကိစ္စများအတွက် ဖြစ်စေပြီး၊ အပြာရောင်သည် ယုံကြည်မှုနှင့် စိတ်ချရမှုကို
ဖန်တီးပေးကာ၊ စိမ်းလန်းသောအရောင်သည် ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သဘာဝတရားနှင့်
ဆက်စပ်မှုကို ဖြစ်စေပါသည်။
၃။
စိတ်ပညာကိုအသုံးချသော ဒီဇိုင်းနည်းဗျူဟာများ
(က) Scarcity Principle (ရှားပါးမှုနိယာမ)
· အကန့်အသတ်ဖြင့်ရောင်းချခြင်း: "အရေအတွက်အကန့်အသတ်ဖြင့်" သို့မဟုတ်
"အချိန်ကာလအကန့်အသတ်ဖြင့်" ကဲ့သို့သော ဆိုင်းဘုတ်များသည်
ဖောက်သည်များအား ချက်ချင်းဝယ်ယူရန် တွန်းအားပေးပါသည်။
(ခ) Social Proof (လူမှုအထောက်အထား)
· လူကြိုက်များသောထုတ်ကုန်များကိုမီးမောင်းထိုးပြခြင်း: "လူကြိုက်အများဆုံး"၊
"ဝယ်ယူမှုအများဆုံး" ကဲ့သို့သော ဆိုင်းဘုတ်များသည် အခြားသောဝယ်ယူသူများ၏
အပြုသဘောဆောင်သောဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပြသ၍ ယုံကြည်မှုကို တည်ဆောက်ပေးပါသည်။
(ဂ) Anchoring Effect (ဆန်ကာတပ်ခြင်း အကျိုးသက်ရောက်မှု)
· မြင့်မားသောစျေးနှုန်းပြခြင်းနှင့် လျှော့စျေးပေးခြင်း: မူလစျေးနှုန်းကို မြင့်မြင့်မားမားထားပြီး လျှော့စျေးကို
ကြီးမားစွာပြခြင်းဖြင့် ဖောက်သည်များအား ပိုမိုတန်ဖိုးရှိသောဝယ်ယူမှုတစ်ခုကို
ပြုလုပ်နေသည်ဟု ခံစားရစေပါသည်။
၄။ အွန်လိုင်းနှင့်
အော့ဖ်လိုင်း ဒီဇိုင်းဆိုင်ရာ ကွာခြားချက်များ
အွန်လိုင်းစတိုးများတွင်လည်း
အလားတူစိတ်ပညာနည်းဗျူဟာများကို အသုံးပြုကြပါသည်:
· အခမဲ့ပို့ဆောင်ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စျေးနှုန်းသတ်မှတ်ခြင်း
· စျေးဝယ်ခြင်းတောင်းကို စိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်ခွင့်ပေးခြင်း
· အကြံပြုထားသောထုတ်ကုန်များ ပြသခြင်း
၅။
ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားချက်များ
ဝယ်ယူမှုစိတ်ပညာကို
အသုံးပြုရာတွင် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ မေးခွန်းထုတ်စရာများရှိပါသည်:
· ဖောက်သည်များ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လွှမ်းမိုးခြင်းနှင့်
လှည့်စားခြင်းကြား ကွာခြားချက်
· ဖောက်သည်အကျိုးစီးပွားကို အမှန်တကယ်ထောက်ခံသော
ဒီဇိုင်းနှင့် ရောင်းချမှုတိုးမြှင့်ရန်သက်သက်အတွက် ဒီဇိုင်းကြား ကွာခြားချက်
အောင်မြင်သော
စတိုးဆိုင်ဒီဇိုင်းသည် ဖောက်သည်များ၏ စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများကို
နားလည်ခြင်းပေါ်တွင် အခြေခံပါသည်။ စတိုးဆိုင်တစ်ခု၏
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအသွင်အပြင်သည် ဖောက်သည်များ၏ ဝယ်ယူမှုအပြုအမူအပေါ်
ကြီးမားသောသက်ရောက်မှုရှိပြီး၊ စတိုးဆိုင်ပိုင်ရှင်များအနေဖြင့်
ဤဒီဇိုင်းအချက်အလက်များကို နားလည်သဘောပေါက်ခြင်းဖြင့် ဝယ်ယူမှုအတွေ့အကြုံကို
မြှင့်တင်နိုင်ပြီး ရောင်းချမှုကို တိုးမြှင့်နိုင်ပါသည်။
သို့သော်
ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော လုပ်ငန်းအောင်မြင်မှုအတွက် ဖောက်သည်များ၏ယုံကြည်မှုနှင့်
သစ္စာတရားကို တည်ဆောက်ရန် အရေးကြီးပြီး၊ စိတ်ပညာကိုအသုံးပြုရာတွင်
ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ဖောက်သည်ဗဟိုပြုမှုကို အခြေခံသင့်ပါသည်။
ကျွန်တော်က ကဗျာလေးတွေ သဘောကျတော့ ကဗျာတိုတိုထွာထွာလေးတွေ ရေးလေ့ရှိပါတယ်။ အခုဆောင်းပါးကိုလည်း ကဗျာလေးနှင့်ပဲ စလိုက်ပါမယ်။
အိမ်တစ်အိမ်၊ အခန်းတစ်ခန်းကို အလှဆင်တဲ့အခါ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အာရုံက အရောင်အသွေးတွေ၊ အလှဆင်ပစ္စည်းတွေ၊ ပရိဘောဂတွေအပေါ်မှာပဲ စူးစိုက်မိတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လှပခြင်းထက်ပိုပြီး အရေးကြီးတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ ဘေးကင်းဖို့နဲ့ ဆောက်လုပ်ရေးစည်းမျဉ်းတွေနဲ့ ကိုက်ညီဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆောက်လုပ်ရေးစည်းမျဉ်းများ (Building Codes) ဆိုတာဘာလဲ။
ဆောက်လုပ်ရေးစည်းမျဉ်းတွေဟာ အိမ်ခြံမြေတွေ၊ အဆောက်အဦတွေ ဘေးကင်းစွာနဲ့ နေထိုင်အသုံးပြုနိုင်ဖို့ အာမခံချက်ပေးတဲ့ ဥပဒေနဲ့ညီတဲ့ စံချိန်စံညွှန်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစည်းမျဉ်းတွေမှာ မီးဘေးကာကွယ်ရေး၊ လျှပ်စစ်စနစ်၊ ရေဆင်းစနစ်၊ လေဝင်လေထွက်နဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ အပါအဝင် အချက်ပေါင်းများစွာ ပါဝင်ပါတယ်။
စည်းမျဉ်းတွေကို လိုက်နာခြင်းဟာ အောက်ပါအကျိုးကျေးဇူးတွေရရှိစေပါတယ်-
၁။ ဘေးကင်းရေး - မီးဘေးအန္တရာယ်၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်လိုက်မှုနဲ့ အခြားမတော်တဆမှုတွေကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
၂။ ကျန်းမာရေး - လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်ခြင်း၊ သဘာဝအလင်းရောင်ရရှိခြင်းတို့ကို သေချာစေပါတယ်။
၃။ အရည်အသွေး - ဆောက်လုပ်မှုအရည်အသွေးနဲ့ ပစ္စည်းးကောင်းမွန်မှုကို အာမခံပေးပါတယ်။
၄။ ဥပဒေနှင့်ညီညွတ်မှု - စည်းမျဉ်းတွေနဲ့ မကိုက်ညီတဲ့ အဆောက်အဦတွေဟာ ဥပဒေအရ ပြင်ဆင်ခိုင်းခြင်း ဒါမှမဟုတ် ပိတ်သိမ်းခံရခြင်းတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
Interior Design နဲ့ ဘယ်လိုဆက်စပ်သလဲ
Interior Designer တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒီစည်းမျဉ်းတွေကို နားလည်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်-
· တံခါးအကျယ် - ထွက်ပေါက်တံခါးတွေဟာ လုံခြုံရေးအရ
အနည်းဆုံး ၃၂ လက်မ ကျယ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
· မီးခိုးသတိပေးစနစ် - အိပ်ခန်းတိုင်းနဲ့
ထွက်ပေါက်တွေမှာ မီးခိုးသတိပေးစနစ် တပ်ဆင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
· ပစ္စည်းရွေးချယ်မှု - အချို့သော
ကော်ဇောတွေ၊ Finishes တွေမှာ မီးလောင်လွယ်မှုနှုန်း (Flammability
Rating) စံချိန်စံညွှန်းတွေရှိပါတယ်။
· ဆားကစ်ဘရိတ် - ရေချိုးခန်းနဲ့ မီးဖိုချောင်လို
စိုထိုင်းတဲ့နေရာတွေမှာ GFCI
(Ground Fault Circuit Interrupter) ဆားကစ်ဘရိတ်တွေ
တပ်ဆင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
· လျှောက်လမ်းများ - လမ်းလျှောက်တဲ့နေရာတွေမှာ အနည်းဆုံး ၃၆ လက်မ ကျယ်ဖို့ လိုအပ်ပြီး Wheel Chair သုံးတဲ့သူတွေအတွက် ပိုကျယ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
လှပမှုနဲ့ စည်းမျဉ်းကို ပေါင်းစပ်အသုံးချနည်း
အတွေ့အကြုံရှိတဲ့ Interior Designer တွေဟာ ဒီစည်းမျဉ်းတွေကို
ကန့်သတ်ချက်တွေအဖြစ် မမြင်ဘဲ၊ ဖန်တီးမှုအတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေအဖြစ် ရှုမြင်ကြပါတယ်။
ဒီစည်းမျဉ်းတွေကို အောက်ပါနည်းလမ်းတွေနဲ့ အလှအပဒီဇိုင်းနဲ့ ပေါင်းစပ်လေ့ရှိပါတယ်။
၁။ နေရာချထားမှုဗျူဟာ (Strategic Placement)
ဒီဇိုင်းအစီအစဉ်ဆွဲတဲ့အဆင့်ကတည်းက ဒီအရာတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါတယ်။
· ထွက်ပေါက်တံခါးတွေကို
ပရိဘောဂတွေနဲ့ မပိတ်ဆို့စေဘဲ၊ သဘာဝလမ်းကြောင်းအတိုင်း ရှင်းလင်းစွာထားရှိခြင်း။
· မီးသတ်ဘူး၊ ဆေးဘူး၊ ရေပိုက် တွေကို လူသွားလမ်းဘေးမှာထားတာထက် မြင်နိုင်ပေမယ့် နေရာအကျဉ်းချုံ့ထားတဲ့ နီးရာကွေ့အိမ်သာလိုနေရာမျိုးမှာ ဗျူဟာမှန်တဲ့နေရာချထားခြင်း။
၂။ အရောင်နှင့် ဆိုင်းဘုတ် (Color and Signage)
စည်းမျဉ်းက "မြင်သာရမယ်" လို့ပြောထားပေမယ့် "ထင်ရှားစွာပြသရမယ်" လို့မဆိုထားပါဘူး။
· မီးသတ်ဘူးဘောက်စ်တွေကို
နံရံနဲ့ဆင်တူယိုးမှားဖြစ်အောင် ချယ်မှုန်းထားတဲ့ panel တွေ၊ အနုပညာချပ်တွေနဲ့ ဖုံးအုပ်ပြီး အရောင်အသွေးညီညွတ်အောင်လုပ်ခြင်း။
ဒါပေမယ့် ဘောက်စ်ရဲ့နေရာကို သိသာထင်ရှားတဲ့ သင်္ကေတနဲ့ ပြန်လည်ညွှန်ပြခြင်း။
· ထွက်ပေါက်တံခါးတွေရဲ့ ဘေးနံရံကို အနီးအနားက အရောင်စပ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အရောင်အနည်းငယ်ဖြင့် ခြယ်မှုန်းထားခြင်း (ဥပမာ- မီးခိုးရောင်နံရံမှာ ကြက်သွေးရောင်ဘောင်ခတ်ထားခြင်း) ။
၃။ အလင်းရောင် (Lighting)
အလင်းရောင်ကိုအသုံးပြုပြီး လိုအပ်တဲ့နေရာတွေကို ညွှန်ပြနိုင်ပါတယ်။
· မီးသတ်ကိရိယာတွေရှိရာ
နေရာတွေကို recessed
spotlights လေးတွေ၊ wall washer lights တွေနဲ့ ညဘက်တွင်ပါ မြင်နိုင်အောင်အလင်းပေးခြင်း။
· ထွက်ပေါက်တံခါးတွေဆီ ဦးတည်သွားတဲ့ floor-level LED pathway lighting လေးတွေ တပ်ဆင်ပေးခြင်း။ ဒါဟာ လှပရုံသာမက အရေးပေါ်အခြေအနေမှာ အထူးအသုံးဝင်ပါတယ်။
၄။ ဒီဇိုင်းဆန်းသစ်သော ဖုံးအုပ်မှုများ (Design-Forward Covers)
စံချိန်မီ မီးသတ်ဘူးဘောက်စ်တွေကို လှပအောင် ပြုလုပ်ထားတဲ့ အဖုံးတွေနဲ့ အစားထိုးနိုင်ပါတယ်။
· သစ်သား၊ မှန်၊
သတ္ထု စတဲ့ ဒီဇိုင်းနဲ့လိုက်ဖက်မယ့် material တွေနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ custom-made
cabinet door တွေနဲ့ ဖုံးအုပ်ခြင်း။ ဒီအဖုံးတွေဟာ magnetic catch သို့မဟုတ် pressure-release
mechanism တွေပါဝင်ပြီး အရေးပေါ်မှာ လွယ်ကူစွာ
ဖွင့်၍ရအောင်ပြုလုပ်ထားရပါမယ်။
· Canvas Art သို့မဟုတ် Mirror အလှဆင်ချပ် တစ်ချပ်ကို ဘောက်စ်ပေါ်မှာ တင်ထားပြီး လိုအပ်တဲ့အခါ ဘေးကို ရွေ့လျားရနိုင်အောင်လုပ်ထားခြင်း။
၅။ ပစ္စည်းရွေးချယ်မှုနှင့် ပြင်ဆင်မှု (Material and Finish)
ကိုယ်တိုင်က ဒီဇိုင်းအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သွားအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
· မီးသတ်ပိုက်ခေါင်း
(Fire
Hose Reel) ကို industrial-chic ဒီဇိုင်းအနေနဲ့
ချန်ထားခြင်း။ ပတ်ဝန်းကျင်ကို Rusty metal၊
ရှင်းလင်းတဲ့ လိုင်းများနှင့် ဒီဇိုင်းချထားခြင်း။
· မီးသတ်ဆေးဘူးတွေကို နံရံနဲ့ဆင်တူယိုးမှားဖြစ်အောင် ဆေးသုတ်ထားသော custom bracket တွေနဲ့ တပ်ဆင်ခြင်း။
ဒီလိုပြုပြင်မွမ်းမံတဲ့အခါ အောက်ပါအချက်တွေကို သတိထားရပါမယ်။
· ဘယ်လိုအဖုံးအအုပ်မျိုးပဲဖြစ်ဖြစ်
လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ လွယ်ကူစွာ၊ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ရယူနိုင်ရမယ်။
· မည်သည့်အလှဆင်မှုမဆို
ကိရိယာရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ကို ထိခိုက်စေခြင်း၊ ပိတ်ဆို့ခြင်းမရှိစေရ။
· မီးသတ်သင်္ကေတ
(Signage)
ကို ဖယ်ရှားခြင်း၊ ဖုံးကွယ်ခြင်းမပြုရ။
ဒီဇိုင်းနဲ့လိုက်ဖက်တဲ့ သင်္ကေတအသစ်တွေနဲ့ အစားထိုးနိုင်ပါတယ်။
Interior Design ဟာ လှပမှုတစ်ခုတည်းအတွက်သာမက၊ နေထိုင်သူတွေရဲ့
ဘေးကင်းရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း အရေးပါပါတယ်။ ဆောက်လုပ်ရေးစည်းမျဉ်းတွေကို
နားလည်ပြီး လိုက်နာခြင်းဟာ လှပပြီး ဘေးကင်းတဲ့ နေရာတစ်ခုကို ဖန်တီးနိုင်မယ့်
အဓိကသော့ချက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သင့်ရဲ့ဒီဇိုင်းမှာ အလှတရားနဲ့ လုံခြုံရေးကို
ဟန်ချက်ညီညီ ပေါင်းစည်းဖို့ မမေ့ပါနဲ့။
MTZO